سابقه و هدف: در دنیای پیشرفته امروز، علومی چون علوم بینایی، بینایی شناسی ((اپتومتری)) و رشته فوق تخصصی چشم پزشکی احتمالا قدمت دیرینه ای دارند و از همان زمان های بسیار قدیم خطاهای انکساری چشم از جمله نزدیک بینی و کندی بصر و بعضی از بیماری ها شناخته شده بودند و درمان هایی هم نیزصورت می گرفت. چه شرایطی فراهم آمد و این مهارت ها کسب گردید. خصوصا با در نظر گرفتن این سوال که نقش طب سنتی در شکل گیری این موفقیت ها و فرایند این علوم چگونه بوده است؟ و این سیر تطوری که از کندی بصر آغاز و با بیماری های چشمی تا این مرحله از تکامل خود پیش آمده، در کدامین مقطع زمانی از تاریخ به ذره بین دست یافته است تا نمود علمی یافته و به جهانیان معرفی و امکان ارائه چنین مقالاتی نیز فراهم آید. مواد و روش ها: این پژوهش به روش مروری با مطالعه کتاب هایی چون بخش چشم پزشکی الحاوی، نورالعیون، الاغرض الطبیعه، تاریخ مصور پزشکی جهان، تجربیات تحقیقاتی اینجانب و دیگر محققانی که نتایج تحقیقات آن ها به منصه ظهور رسیده به همراه منبع مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است. در ضمن بررسی سیر تکاملی عینک و عدسی و ملاقات با رایزن فرهنگی سفارتخانه هایی چون (ایتالیا، آلمان، انگلستان، فرانسه، چین، کره، ژاپن) و شناخت واژه هایی در ارتباط با عینک، ذره بین و چشم در ادبیات این کشورها که تحت تاثیر طب سنتی بوده و دستیابی به سوابق علمی واژه هایی چون قرنیه، مردمک، عنبیه، عدسی، عینک، نزول آب در زبان هایی که مورد بررسی قرار گرفته تا جستحوی آن ها در متون قرون گذشته ممکن گردد.نتیجه گیری: به نظر می رسد که در دوره های مختلف تاریخی از هزاره چهارم و سوم قبل از میلاد تا اوایل هزاره سوم بعد از میلاد، برابر با نیاز انسان در ارتباط با رفع خطاهای انکساری، کندی بصر، احول، تخلیه چشم، ادواتی مختلف همچون عینک، ذره بین، چشم مصنوعی و گیاهان مورد استفاده قرار گرفته، در ضمن واژه هایی چون ,iris ,lens ,retina ,cataract ,cornea, مبنای طب سنتی داشته و با توجه به اهمیت موضوع و گستردگی آن تحقیقات بیشتر توصیه می شود. انتخاب واژه ها، شناخت داروها، تجویز عینک از هزاره چهارم و سوم قبل از میلاد، نشان از این مهم دارد، در هر مقطع زمانی که بشر در ارتباط با سلامتی خود با مشکلاتی مواجه گردیده، موفق عمل نموده و بینایی شناسی ((اپتومتری)) و چشم پزشکی در مقطعی از تاریخ با طب سنتی و در گذر از اواسط هزاره دوم با طب نوین به توانایی های ارزشمندی دست یافته، در هر صورت شواهد حکایت از این دارد عملا برای رشد و گستردگی طب سنتی از اواسط هزاره دوم بعد از میلاد اقدام علمی و پژوهشی ارزنده ای برای این علم آغازین صورت نگرفته است.

181 پرونده بیمار مراجعه کننده به مرکز (اپتومتری) دانشگاه علوم پزشکی مشهد، از نظر سردرد، مورد مطالعه مقطعی و گذشته نگر قرار گرفتند و با توجه به هدف مورد نظر که بررسی سردردهای چشمی و تشخیص آن ازسردردهای غیر چشمی بود، نمونه گیری انجام و اطلاعات به روش رایانه ای Spss و 2000 Exel تجزیه و تحلیل و به روشz-test  با ضریب اطمینان 95 درصد تنظیم گردید. این تحقیق نشان داد که سردرد به عنوان عارضه ای دردناک، می تواند منشا چشمی داشته باشد و یکی ازعوامل بوجود آورنده آن عیوب انکساری بخصوص آستیگمات چشمی می باشد (77 درصد، p<0.005). این بررسی نشان داد که طیف وسیعی از افراد مبتلا به سردرد باید تحت معاینات چشمی و بینایی قرار گیرند.

نگارش دانشگاهی یکی از سیاق‎های زبان علم است که می‎تواند انواع مختلفی داشته‎ باشد: کتاب درسی، مقالات پژوهشی، پایان‎نامه‎های دانشگاهی و ... . هدف مقالۀ حاضر مقایسۀ ساختار زبانی در سیاق مقالات علمی­ ‎پژوهشی در رشته‎های علوم انسانی و علوم پایه است. بدین منظور، سی چکیده از مقالۀ علمی­ ‎پژوهشی رشته‎های روان‎شناسی، زبان‎شناسی و جامعه‎شناسی (در مجموع 90 چکیده) بررسی و ساختار بندهای مرکب آن‎ها با سی چکیده از مقاله‎های پژوهشی رشته‎های فیزیک، شیمی و زیست‎شناسی (در مجموع 90 چکیده) مقایسه شد. رویکرد مورد استفاده در مقالۀ حاضر، دستور نقش‎گرای نظام‎مند هلیدی است و بندهای مرکب از این منظر تحلیل شدند. روش پژوهش حاضر، کمّی است. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شده است. برای تحلیل داده ها از روش اماری آنوا (ANOVA) و برای نرمال بودن داده ها از آزمون کولمرگروف­ ‎اسمیرنوف استفاده شد. یافته‎ها حاکی از آن است که گروه علوم انسانی بیش از گروه علوم پایه از بندهای مرکب استفاده کرده است. در میان گروه علوم انسانی هم، به ترتیب گروه جامعه‏شناسی بیش از زبان‏شناسی و گروه زبان‏شناسی بیش از روان شناسی از بندهای مرکب در نگارش خود بهره برده ‏است. در گروه علوم پایه هم گروه زیست‏شناسی بیش از دو گروه دیگر بندهای مرکب را در نگارش خود به کار برده ‏است، اما در کل این تفاوت در خود گروه‏ها معنادار نبود. تفاوت توزیع بندهای مرکب در دو گروه را می‎توان در نگاه کلی به تفاوت‎های سبکی هر کدام از آن‎ها نسبت داد. از سوی دیگر، نگارش دانشگاهی در رشته‎های علوم انسانی بیشتر موضوع درک و انسجام متن و گفتمان را لحاظ می‎کند تا رشته‎های علوم پایه. و در نهایت، رشته‎های علوم انسانی تمایل بیشتری به استفاده از ابزارهای استدلال منطقی در نگارش خود دارند تا رشته‎های علوم پایه.

محوطه باستانی شهر سوخته در 56 کیلومتری شهرستان زابل واقع شده و بدون شک جزو شهرهای بسیار پیشرفته زمان خود بوده است. در شهرهای پیشرفته سواد و بهداشت اهمیت خاصی دارد. با توجه به تنها لوح نوشته ای (لوح نوشته آغاز دوران ایلامی) که در شهر سوخته به دست آمده است، می توان نتیجه گرفت در آن مقطع زمانی توانایی نوشتن و خواندن وجود داشته است. با این دستاورد می توان مساله پیرچشمی را در آن زمان بررسی کرد. به طور کلی انسان در مقطعی از سن برای انجام کارهای نزدیک با مشکلی از بینایی مواجه می شود. حکیم زنده نام نظامی می فرماید:پس از پنجه نباشد تندرستی           بصر کندی پذیرد پای سستی بنابراین برای این که انسان ازعهده انجام کارهای نزدیک خود برآید یا باید از وسایلی استفاده کند که بینایی او را تقویت کنند (مانند عینک در دنیای امروز) یاآن کارها را انجام ندهد. در چنین شهری بعید به نظر می رسد که افراد بالای پنجاه سال به علت مشکلات بینایی قادر به انجام کارهای نزدیک خود نبوده اند، قطعا برای حل مشکلات بینایی اقداماتی صورت گرفته است. علاوه بر بحث بینایی ازآنجایی که مردم شهر باسواد بوده اند می توان گفت مساله بهداشت نیز در این شهر به خوبی رعایت می شده و مردمان این شهر از طول عمر خوبی بهره مند بوده اند، خصوصا این که اعمال شگفت انگیزی چون جراحی جمجمه نیز در این شهر صورت گرفته است. موضوع کشف عینک استخوانی بر روی صورت جسدی از هزاره چهارم و سوم در یانیک تپه آذربایجان نشان داد که بشر در هر مقطع زمانی برای رفع این مشکل اقداماتی را انجام داده است، بنابراین در شهر سوخته نیر قطعا اقداماتی انجام شده است. بحث روش های مورد استفاده در شهر سوخته برای رفع مشکلات بینایی با آقای دکتر سجادی مسوول کشفیات باستان شناسی این شهر مطرح گردید و چنین نتیجه گیری شد که از دیدگاه بینایی نیز می توان به کشفیات شهر سوخته توجه داشت. در همین ارتباط، اشیایی چون خط کش اندازه گیری با دقت نیم میلیمتر، پارچه ریز بافت و چشم مصنوعی که در کشفیات باستان شناسی در این شهر به دست آمده است، از نظر علوم بینایی و بینایی شناسی هم بررسی شد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

زمینه و هدف: تعیین شیوع پیرچشمی و انجام معاینات دوره ای چشم، مشکلات ناشی از پیرچشمی را کاهش می دهد. هدف بررسی حاضر، تعیین شیوع پیرچشمی در مراجعین به کلینیک (اپتومتری) دانشکده توانبخشی دانشگاه شهید بهشتی بوده است.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، پرونده بیماران معاینه شده در سال 1387 مورد بررسی قرار گرفت. متغیرهای مورد بررسی سن، جنس، نوع و مقدار عیب انکساری، پیرچشمی و سلامتی سگمان قدامی و خلفی چشم بود. بیماران به دو گروه سنی کمتر از 40 سال و بیشتر از 40 سال تقسیم شدند. داده ها با استفاده از آزمون های توصیغی و مجذور کای تجزیه و تحلیل گردیدند.یافته ها: تعداد بیماران مورد مطالعه 600 نفر بود. میانگین و انحراف معیار سن کل بیماران، 21±34.21 و برای مبتلایان به پیرچشمی 10.9±55.53 سال بود. شیوع پیرچشمی در کل بیماران، 41% و در جمعیت بالای 40 سال 92.5% بود. از 246 بیمار پیرچشم، 131 نفر (53.3%) زن و 115 نفر (46.7%) مرد بودند. اختلاف نسبت مبتلایان به پیرچشمی در گروه های سنی مختلف معنی دار بود (p=0.001) اما این تفاوت در مردان و زنان معنی دار نبود.نتیجه گیری: در این مطالعه با افزایش سن شیوع پیرچشمی افزایش نشان داد. شیوع پیرچشمی در بیماران دوربین از نزدیک بین بیشتر بود.

زمینه و هدف: با توجه به اینکه در مورد میزان شیوع عیوب انکساری بیماران معاینه شده در کلینیک (اپتومتری) دانشکده توانبخشی شهید بهشتی تاکنون تحقیق نشده است، هدف از این مطالعه بررسی میزان شیوع عیوب انکساری در بیماران معاینه شده در سال 1387 است.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی پرونده 600 معاینه شده در کلینیک (اپتومتری) در سال 1387 مورد بررسی قرار گرفت. متغیرهای مورد بررسی، سن، جنس، مقدار و نوع عیب انکساری و سلامت قسمت قدامی و خلفی چشم می باشد.یافته ها: در این مطالعه، میزان شیوع نزدیک بینی %11.83، دوربینی %15.83، آستیگماتیسم %45 و امتروپی %27.34 بود. میزان شیوع عیوب انکساری در مردان و زنان به ترتیب: نزدیک بینی %10.3 و %13.1، دوربینی %16.7 و %15.1، آستیگماتیسم %45.6 و %44.5 و امتروپی %27.4 و 27.3 بود. میانگین و انحراف معیار سن بیماران نزدیک بین 36.1±20.98، دوربین 41.27±22.06 و آستیگماتیسم 32.16±20.98 سال بود. تفاوت نسبت مبتلایان به عیوب انکساری در سنین مختلف معنی دار بود (P<0.001) اما تفاوت نسبت مبتلایان به عیوب انکساری در مردان و زنان معنی دار نبود (P<0.05).نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که میزان شیوع نزدیک بینی تا گروه سنی 30-20 سال افزایش و بر عکس دوربینی کاهش می یابد و میزان شیوع نزدیک بینی و دوربینی بعد از سن 40 سالگی در برخی گروه های سنی افزایش می یابد. همچنین میزان شیوع عیوب انکساری در سنین مختلف یکسان نبود و جنسیت نیز در میزان شیوع عیوب انکساری تاثیری نداشت. این نتایج با پژوهش های دیگر محققین هماهنگی دارد.

سابقه و هدف: یکی از مشکلات مهم بینایی در کشورهای آسیایی نزدیک بینی است. هدف تحقیق حاضر تغییرات نزدیک بینی با سن در بیماران مراجعه کننده به درمانگاه بینایی سنجی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بود.روش کار: در این تحقیق پس از انجام معاینات معمول (اپتومتری)، میان شیوع و مقدار نزدیک بینی 2410 بیمار (1 تا 97 سال) مراجعه کننده به درمانگاه بینایی سنجی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با استفاده از آزمونهای آماری کای مربع و آنالیز واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: نتایج این پژوهش نشان داد که شیوع و مقدار نزدیک بینی با ازدیاد سن از 1 تا 20 سالگی افزایش یافت (p<0.0001) و تا 30 سالگی تغییر ملاحظه ای نکرد و سپس کاهش یافت.نتیجه گیری و بحث: این مطالعه نشان داد که 21 تا 30 سالگی مناسب ترین زمان برای عمل جراحی نزدیک بینی است.

نزد ابن سینا، نفس انسانی به مثابة آینه، همواره مدرک ادراکاتی است که به نحو عرضی بر آن عارض می شود و به عبارت دیگر ادراکات، کیفیات عارض بر نفس هستند. محور ادراکات «تمثّل» است و نفس نیز دو ساحت ادراکی دارد، ساحت تجردی عقلانی که بازنمایندة کلیات، طبیعت و ذوات اشیا است و ساحت مادیِ حسی و خیالی که بازنمایندة جزئیات و عوارض اشیاء اکنون و گذشته است. ابن سینا، کیفیت هستی مندی ادراکات مختلف حسی، خیالی و عقلی در نفس را با نظریة ارتسام صور و تقشیر تبیین می کند؛ برای تبیین شکل گیری این الگوی معرفتی می توان چنین تصورکرد که فیلسوف حالات پدیداری ادراک را درون نگرانه در خود تصویر، و شاخصه های آن را احصا می کند، سپس با عرضه کردن آن به مبانی هستی شناختی اش نظریۀ معرفت را بیان می کند. ابن سینا مؤلفه هایی همچون ذهنیت دربرابر عینیت در مسئلة وجود ذهنی، عرض بودن علم و تأثیر کلی یا جزئی بودن ادراک را در نگاه پدیداری به ادراک تبیین می کند و به عرضۀ آن بر مبانی وجودشناسانه ای همچون تفکیک هستی به جوهر و عرض می پردازد و تفسیری معرفتی از عالم براساس همین اصل به همراه نگاه سه گانه به علیت ارائه می دهد و به الگوی خود در معرفت شناسی می رسد. نظام معرفتی سینوی مبتنی بر همین شاخصه ها و مبانی، به حصول نوعی ذات گرایی در تمام تبیین های معرفت شناسانه و پذیرش وحدت سنخی میان مدرِک و مدرَک می رسد.